Link za više informacija:
Ćosić M., Božić-Tomić K., Šušić N.: Standardizacija, ispitivanje i analiza nosivosti šipova, Građevinski kalendar, 2019, str. 69-104.
Test statičkog opterećenja šipa (SLT - Static Load Test) je najtačniji, najpouzdaniji i najmerodavniji u određivanju nosivosti bušenih, CFA i pobijenih šipova. Kompletan sistem za test statičkog opterećenja šipa (SLT) sastoji se iz:
- hidrauličnih presa,
- hidrauličnog sistema (pumpe) i motora - agregata,
- čeličnih kalota,
- ploča,
- distancera,
- referentnog sistema,
- analognih i digitalnih komparatera,
- hardverskog sistema za konvertovanje i akviziciju podataka,
- softverskog sistema za procesiranje i vizuelizaciju podataka,
- geodetskog sistema (nivelmana i bar-kod letvi) za osmatranje deformacija.
Pre svakog ispitivanja sprovodi se interaktivno etaloniranje presa i pumpe. Komparaterima se očitavaju i/ili memorišu podaci o sleganjima šipa, dok se geodetskim instrumentima sprovodi kontrola sleganja šipa i korekcija sleganja referentnih greda.
Ispitivanja nosivosti šipova testom statičkog opterećenja šipa (SLT) sa kontrateretom prikazana su na slici 1:
- most Mihajla Pupina u Zemunu-Borči (kontrateret formiran od armiranobetonskih ploča),
- vetropark Malbunar (kontrateret formiran od armiranobetonskih blokova).
U prvom slučaju kontrateret se slaže na armiranobeotnske nosače koji su međusobno orotogonalno prednapregnuti, dok se u drugom slučaju kontrateret slaže na čelične nosače.
Slika 1. Test statičkog opterećenja šipa (SLT) - kontrateret: a) most Mihajla Pupina u Zemunu-Borči u Srbiji (kontrateret formiran od armiranobetonskih ploča), b) vetropark Malbunar u Srbiji (kontrateret formiran od armiranobetonskih blokova)
Ispitivanja nosivosti šipova testom statičkog opterećenja šipa (SLT) sa reaktivnim sistemom su prikazana na slici 2:
- most kod Ostružnice nad Savom (reaktivni sistem formiran od armiranobetonske grede-traverze i četiri armiranobetonska šipa),
- poslovno-komercijalna zgrada-kula Ušće (reaktivni sistem formiran od armiranobetonskog XX nosača i šest armiranobetonskih šipova).
U ovom slučaju formirani su privremeni reaktivni armiranobetonski sistemi koji su nakon sprovedenih ispitivanja uklonjeni.
Slika 2. Test statičkog opterećenja šipa (SLT) - reaktivni sistem: a) most kod Ostružnice nad Savom (reaktivni sistem formiran od armiranobetonske grede-traverze i četiri armiranobetonska šipa), b) poslovno-komercijalna zgrada-kula Ušće (reaktivni sistem formiran od armiranobetonskog XX nosača i šest armiranobetonskih šipova)
Primene čeličnih nosača za formiranje reaktivnog konstruktivnog sistema za ispitivanje nosivosti šipova testom statičkog opterećenja šipa (SLT) prikazane su na slici 3:
- most na koridoru XI (Surčin-Obrenovac) (reaktivni sistem formiran od zavarenog čeličnog nosača i četiri armiranobetonska šipa),
- silos pepela u TE Kostolac B (reaktivni sistem formiran od dodatno ojačanih udvojenih čeličnih nosača i dva armiranobetonska šipa),
- vijadukti za brze pruge u Čortanovcima (reaktivni sistem formiran od udvojenih-ukrštenih čeličnih profila i četiri armiranobetonska šipa).
Takođe, ovde su primenjeni privremeni (montažni) reaktivni čelični sistemi koji se nakon sprovedenih ispitivanja uklanjaju, ali i koriste za dalja ispitivanja.
Slika 3. Test statičkog opterećenja šipa (SLT) - reaktivni sistem: a) most na koridoru XI (Surčin-Obrenovac) (reaktivni sistem formiran od zavarenog čeličnog nosača i četiri armiranobetonska šipa), b) silos pepela u TE Kostolac B (reaktivni sistem formiran od dodatno ojačanih udvojenih čeličnih nosača i dva armiranobetonska šipa), c) vijadukti za brze pruge u Čortanovcima (reaktivnim sistem formiran od udvojenih-ukrštenih čeličnih profila i četiri armiranobetonska šipa)
U odnosu na prethodno prikazane privremene sisteme za ispitivanje nosivosti šipova (kontrateret i reaktivni sistem), na slici 4 je prikazan konstruktivni reaktivni sistem:
- vijadukti za brze pruge u Čortanovcima (reaktivni sistem formiran od armiranobetonske stope - naglavne temeljne ploče za šipove),
- poslovni centar MFC Ušće (reaktivni sistem formiran odupiranjem presa o noseću konstrukciju).
Nakon sprovedenih ispitivanja konstruktivni reaktivni sistemi se koriste kao deo fundamenata i noseće konstrukcije.
Slika 4. Test statičkog opterećenja šipa (SLT) - reaktivni sistem: a) vijadukti za brze pruge u Čortanovcima (reaktivni sistem formiran od armiranobetonske stope - naglavne temeljne ploče za šipove), b) poslovni centar MFC Ušće (reaktivni sistem formiran odupiranjem presa o noseću konstrukciju)
Nakon sprovedenog testa statičkog opterećenja šipa (SLT) kriva probnog opterećenja (opterećenje-sleganje), dobijena merenjem sleganja komparaterima i apliciranjem opterećenja preko klipova presa, dodatno se koriguje uzimajući u obzir sleganje referentnih greda. Na slici 5 su prikazane krive probnog opterećenja za:
- radni šip objekta u Pančevu (dva ciklusa opterećenja-sleganja),
- probni šip mosta na obilaznici oko Beograda (tri ciklusa opterećenja-sleganja).
Generalno razmatrajući, mogu se izdvojiti dve grupe ponašanja šipa u interakciji sa tlom:
- kriva probnog opterećenja je takvog karaktera gde postoji linearni i nelinearni deo, ali se tangentna krutost u nelinearnom delu značajnije ne smanjuje sa povećanjem deformacija - merodavniji je kriterijum nosivosti (slika 5a),
- kriva probnog opterećenja je takvog karaktera gde postoji jasno izražen nelinearni deo i rano se razvija nelinearnost sa značajnim plastičnim deformacijama - merodavniji je kriterijum upotrebljivosti (slika 5b).
Slika 5. Krive probnog opterećenja - test statičkog opterećenja šipa (SLT): a) radni šip objekta u Pančevu (dva ciklusa opterećenja-sleganja i anvelopa), b) probni šip mosta na obilaznici oko Beograda (tri ciklusa opterećenja-sleganja i anvelopa)
Da bi se utvrdila granična nosivost šipa nakon sprovedenog testa statičkog opterećenja šipa (SLT), za dobijenu krivu probnog opterećenja, sprovodi se ekstrapolacija metodama prema Chin-Kondner, Hansen, Decourt, racionalnom funkcijom i slično.
Na slici 6 dodatno su prikazani testovi statičkih opterećenja (SLT) sprovedeni za objekte:
- termoelektrana i toplana TE-TO Pančevo,
- vetropark Alibunar,
- vetropark Izbište,
- vetropark Kovačica,
- most na autoputu E-763.
Slika 6. Test statičkog opterećenja šipa (SLT): a) termoelektrana i toplana TE-TO Pančevo, b) vetropark Alibunar, c) vetropark Izbište, d) vetropark Kovačica, e) most na autoputu E-763
Link za više informacija:
Ćosić M., Božić-Tomić K., Šušić N.: Standardizacija, ispitivanje i analiza nosivosti šipova, Građevinski kalendar, 2019, str. 69-104.